เกริ่นนำ… การเรียนรู้ประวัติศาสตร์
บางครั้งในการเรียนประวัติศาสตร์ นักเรียนหลายคนตั้งคำถามว่า ?จริงหรือไม่? ?เชื่อได้หรือไม่? ?รู้ได้อย่างไร? ทั้งสงสัยคลางแคลงใจว่าที่เรียนกันมาในหนังสือเรียนประวัติศาสตร์นั้นเป็นเรื่องถูกต้องหรือไม่
อันที่จริงเรื่องราวในประวัติศาสตร์แม้ผ่านระยะเวลาเนิ่นนานมานานมาก บางเรื่องยาวนานมากกว่า 10,000 ปี แต่ก็ยังคงปรากฏร่องรอยบางประการหลงเหลือให้ได้ศึกษาร่องรอยที่หลงเหลือให้ศึกษาได้ในปัจจุบันที่เรียกว่า หลักฐานทางประวัติศาสตร์ ซึ่งมีทั้งสิ่งของเครื่องใช้ อาวุธ เครื่องประดับโครงกระดูก ร่องรอยคันน้ำ คูดิน กำแพงเมือง แสดงร่องรอยการสร้างบ้านเมือง สิ่งก่อสร้างที่ทรุดโทรมหักพัง รูปเคารพ เช่น เทวรูป พระพุทธรูป ภาพตามผนังถ้ำ หรือตามศาสนสถาน สิ่งเหล่านี้เรียกว่า หลักฐานโบราณคดี ซึ่งนักโบราณคดีที่มีความรู้ได้ศึกษาวิเคราะห์ด้วยกระบวนการทางวิทยาศาสตร์และโบราณคดี แล้วจึงตีความอธิบายให้เราได้เข้าใจ นอกจากนี้ ยังมีหลักฐานที่มีตัวหนังสือที่เรียกว่า หลักฐานลายลักษณ์อักษร เช่น ศิลาจารึก เอกสารโบราณเขียนในใบลานหรือวัสดุต่าง ๆ รวมทั้งจารึกตามเสาที่ต้องใช้นักภาษาศาสตร์ที่เชี่ยวชาญทางตัวหนังสือโบราณชาติต่าง ๆ ศึกษา และวิเคราะห์ตีความอธิบายให้เราได้รับรู้เรื่องราวที่บอกเล่าผ่านวัตถุนั้น ๆ?ส่วนนักประวัติศาสตร์ คือผู้ที่สืบค้นความจริงในอดีต โดยรวบรวมหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่มีทั้งหลักฐานของนักโบราณคดี นักภาษาศาสตร์ นักภูมิศาสตร์ นักวิทยาศาสตร์ รวมทั้งบันทึกที่เป็นจดหมาย แผนที่ ภาพวาด หรือเอกสารในภาษาต่าง ๆ ของนักเดินทางที่เกี่ยวข้องกับเรื่องที่ศึกษาทั้งหมดมาประมวลเข้าด้วยกัน และศึกษาวิเคราะห์อย่างเป็นระบบด้วยวิธีการที่เรียกว่า วิธีการทางประวัติศาสตร์ เพื่อให้ได้ความจริงในอดีตที่มีเหตุผลเชื่อถือได้เป็นประวัติศาสตร์ให้อนุชนรุ่นหลังได้เรียนรู้
ดังนั้น เรื่องราวที่นักเรียนได้เรียนจึงไม่ใช่เป็นเรื่องที่เชื่อถือไม่ได้ เพราะแต่ละเรื่องได้ผ่านการศึกษาวิเคราะห์มาจากหลักฐานทางประวัติศาสตร์ทั้งสิ้น แต่ทั้งนี้บางเรื่องก็อาจมีการเปลี่ยนแปลงได้หากได้พบหลักฐานใหม่ หรือการศึกษาวิเคราะห์ใหม่ที่น่าเชื่อถือมากกว่า
สื่อการเรียนรู้นอกห้องเรียนเสมือนจริง : Virtual Field Trip ประวัติศาสตร์สุโขทัย อยุธยา และรัตนโกสินทร์นี้จะช่วยให้ผู้เรียนเข้าใจประวัติศาสตร์ไทยได้ดียิ่งขึ้น เพราะได้เห็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่สะท้อนความสามารถและภูมิปัญญาของบรรพบุรุษไทยในอดีตที่ได้สร้างสรรค์เป็นมรดกทางวัฒนธรรมสืบต่อมาจวบจนปัจจุบัน
